แม่น้ำไนล์ (the Nile) อยู่ในทวีปแอฟริกา รู้จักกันในนามสายน้ำแห่งอารยธรรมอียิปต์ เปรียบเสมือนสัญลักษณ์ของชีวิต การเกิดใหม่ และความเป็นอมตะของชาวอิยิปต์โบราณ เรื่องราวเกี่ยวกับแม่น้ำไนล์นั้นมีความเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์และอารยธรรมอียิปต์อย่างมาก ก็ต้องศึกษา นอกจากนี้ แม่น้ำไนล์ยังมีอิทธิพลและความสำคัญเกี่ยวเนื่องกับอารยธรรมอื่นๆ ของโลกอีกด้วย อย่างไรก็ตาม เรื่องถิ่นกำเนิดของแม่น้ำไนล์ ยังไม่ค่อยเป็นที่กล่าวถึงกันมากนัก

ด้วยสายน้ำที่ยาวถึง 6,400 กิโลเมตร (4,000 ไมล์) ไนล์จึงเป็นแม่น้ำสายที่ยาวที่สุดในโลก ประเทศที่ถือว่าอยู่ในเขตลุ่มแม่น้ำไนล์นั้น ได้แก่ บุรุนดี รวันดา คองโก (Congo DR เดิมชื่อ ซาอีร์) แทนซาเนีย เคนยา ยูกันดา เอธิโอเปีย ซูดาน และอียิปต์ มีคนจำนวนมากพยายามหาคำตอบเกี่ยวกับต้นกำเนิดของแม่น้ำไนล์เป็นเวลากว่า 2,000 ปี โดยในยุคแรกนั้น นักปราชญ์ชาวกรีก ชื่อ โตเลมี (Ptolemy) แย้งความคิดของนักภูมิศาสตร์รุ่นก่อนที่ว่าแม่น้ำไนล์เกิดขึ้นจากมหาสมุทรอินเดีย แต่เชื่อว่ามีแหล่งกำเนิดจากที่สักแห่งหนึ่งใต้เส้นศูนย์สูตรในทวีปแอฟริกา อยู่ระหว่างแม่น้ำกับทะเลสาบในบริเวณเทือกเขาลึกลับที่เรียกว่า “เทือกเขาแห่งพระจันทร์” (Mountains of the Moon) ปัจจุบันคือ เทือกเขารูเวนโซรี (Ruwenzori Mountains) อยู่ทางตะวันตกของประเทศยูกันดา อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีผู้ใดพิสูจน์ได้ ดังนั้น ต้นกำเนิดของแม่น้ำไนล์จึงยังเป็นปริศนาไปอีกนาน แม้ว่าได้มีคณะนักสำรวจ อีกมากมายเดินทางเข้าไปในทวีปแอฟริกาเพื่อพยายามค้นหาคำตอบดังกล่าว รวมถึงคณะนักสำรวจจากสมาคมภูมิศาสตร์ (Royal Geographic Society) ของอังกฤษ ในที่สุด จากการสำรวจในระยะเวลาต่อมาทำให้ค้นพบได้แน่ชัดว่า แม่น้ำไนล์มีแหล่งกำเนิด ที่อยู่ในประเทศยูกันดาและเอธิโอเปีย นั่นคือ จากแม่น้ำ 2 สาย ได้แก่ แม่น้ำไนล์ขาว (the White Nile) ซึ่งเกิดจากทะเลสาบวิกตอเรีย (Lake Victoria) ในเขตประเทศยูกันดา และแม่น้ำไนล์น้ำเงิน (the Blue Nile) ซึ่งเกิดจากทะเลสาบทานา (Lake Tana) บริเวณที่ราบสูงในประเทศเอธิโอเปีย